De crisis, e-commerce, ketenwinkels, bereikbaarheid en parkeermogelijkheden … Er zijn uitvluchten genoeg om niet bij een lokale handelaar langs te gaan.  Toch zijn er minstens evenveel redenen om dat wél te doen. 

Het is makkelijk om online te bestellen - en ja ik doe dat zelf ook wel eens. Maar de grotere webshops zijn geen zegen voor de kleinhandel. Ook de crisis die maakt dat consumenten minder willen uitgeven, zorgt voor een trend waar budgetwinkels - zoals Primark en Action om geen namen te noemen - gretig op inspelen, met alle gevolgen van dien. En dan is er nog de veranderende maatschappij, met andere verwachtingen en wensen. Dit alles heeft zijn impact op het succes van de klassieke handelaar.

Een lokale winkelier kan niet anders dan meegaan met zijn tijd en moet zich wendbaar opstellen. In sommige gevallen is dat haalbaar, vaak heel moeilijk en soms zelfs onmogelijk.

"Een derde van de winkels verdwijnt"

Retailexpert Cor Molenaar verwacht dat over een jaar of vijf een derde van alle traditionele winkels verdwenen zal zijn. De verkoop zou vooral naar e-commerce verschuiven, een trend die in de Verenigde Staten ook al volop aan de gang is. Je favoriete producten kan je gelukkig nog steeds vinden, vooral op het internet. Maar het verdwijnen van de winkels in het straatbeeld zorgt voor een wrange nasmaak en heeft een enorme impact op het leven in een centrumstad als Geel.

Geen handel is geen leven

De levendigheid van een stadscentrum is afhankelijk van de mensen die er naartoe komen. Een groot deel van hen doet dat om er iets te kopen of te nuttigen. Als er geen winkels meer zijn, is er maar weinig reden om langs te komen. Daar heeft niet alleen de handel last van. Ook de bewoners, bezoekers en werknemers voelen de uittocht van de handel als een koude tocht aan de enkels.

Sneeuwbaleffect en vicieuze cirkel

Er staat wel wat leeg in Geel, al heb ik de indruk dat het in Turnhout nog een pak erger is. Nochtans is de commerciële oppervlakte bij de binken de laatste jaren met 300% toegenomen. Geweldig, zou je denken. Alleen zijn het vooral winkels die zich buiten het centrum vestigden - de "Mediamarkten" en "Torfsen" van deze wereld - die de cijfers de hoogte in jaagden. Op zich niks op tegen, maar ze zorgen er wel voor dat de gewone electro- en schoenhandelaar in het centrum er een grote concurrent bijkrijgt, met meer financiële slagkracht en ongeziene promotionele mogelijkheden.

Dit heeft als gevolg dat er minder centrumwinkels overbijven, wat zorgt voor meer leegstaand en een tanende aantrekkingskracht van de binnenstad. Met als bijkomend gevolg dat er weer minder bezoekers naar het centrum komen en dus minder klanten zijn voor de winkels. En zo is de vicieuze cirkel rond.  Minder beweging en leven in een stad, heeft tevens als nare bijwerking dat er meer "ruimte" komt voor criminaliteit en andere ongewenste neveneffecten.

De kostprijs van goedkope ketens

Wat op veel grotere schaal dan in de eigen stad een negatieve impact heeft, is de kostprijs van goedkoop. Dumpingwinkels verkopen hun producten zo goedkoop, dat ze "een prijscascade veroorzaken waardoor jobs en kwaliteitsnormen op de helling komen te staan", dixit Jonathan Holslag. Bart Eeckhout verwoordde het als volgt: "Primark en gelijkaardige ketens maken winst met de verkoop van producten die schadelijk zijn voor de samenleving, de economie en het milieu." Iets om op zijn minst eens over na te denken, lijkt me …

• Tip: neem in het verlengde hiervan even de tijd om wat meer te weten te komen over ecosysteeminnovatie
   

Constant innoveren en communiceren

Is er dan binnenkort geen plaats meer voor de kleinhandel? Gelukkig wel, maar er zijn enkele strikte voorwaarden. Waar een handelaar 30 jaar geleden exact op dezelfde manier kon ondernemen als 40 jaar terug, moet hij de dag van vandaag constant innoveren. Het aanbod aanpassen aan de noden van de klant, extra service verlenen, nét dat item aanbieden dat elders niet te vinden is … En ook beter communiceren. De grote spelers hebben hun mensen die het grote publiek bespelen met mooie praatjes. Als je het zelf niet van de daken schreeuwt, blijf je onbekend en onbemind. Dat het kan, is al bewezen. Dat het niet eenvoudig is evenzeer.

Spring eens binnen!

Misschien moeten we hier met z'n allen wat aandachtiger voor zijn, en eens wat vaker binnenspringen bij de winkelier die zijn eigen centen investeerde om een droom waar te maken. Die met het risico om alles kwijt te raken tóch leven brengt in de brouwerij. Die lange dagen en nog langere weken klopt om alles alleen of met een klein en gedreven team zo aangenaam mogelijk te maken voor de mensen die zijn zaak - zijn huis - binnenstappen of voorbijwandelen. Die er mee voor zorgt dat er leven is in onze stad.

Sinds het begin van dit jaar ben ik "peter" in de groep kleinhandel van het Unizo Ondernemersforum. Samen met een 15-tal handelaars uit de Kempen komen we maandelijks samen om ervaringen te delen, kennis op te doen en ideeën te verzamelen. Het is een boeiend traject waarbij  zowel mooie als minder mooie verhalen komen bovendrijven. Wat me het meest bijblijft is de goesting en de gedrevenheid van een zelfstandige ondernemer om een droom te realiseren en daarbij - een heel klein beetje - van de wereld een betere plaats te maken.

Ik kijk al uit naar de dag van de klant op zaterdag 26 september. U komt toch ook?